باید به این نکات توجه داشت که پذیرش فناوریهای نوین یک ضرورت است چراکه جامعه بسمت استفاده از این فناوریها کشش دارد. لذا تنظیم مقررات خاص با توجه به ویژگیهای فرهنگی و اقتصادی هر جامعه وبومی سازی این فناوری ها از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است.
با شکل گیری تمدنهای بشری کیفیت حکمرانی همواره مورد نظر حاکمان ومردم بوده است. حکمرانی بهمعنی ورود حاکمیت به شئونات زندگی مردم با وضع قوانین و مقررات و ایجاد سازکارها و ساختارهای لازم تا زندگی جمعی مردم سامان یافته و حیات جامعه ادامه یابد. اما گذر زمان و پیشرفت تکنولوژی و فناوری حکمرانی را دچار تحول نموده است. بعبارت دیگر در ساحتهای مختلف زندگی نیاز به وضع قوانین جدید و یا ایجاد و یا حذف برخی ساختارها و نهادها میباشد. تطابق حکمرانی با فناوریهای نوین سبب تقویت بنیاد حاکمیت، مدیریت بهتر جامعه و در نتیجه رضایت مندی جامعه را در پی خواهد داشت. چرایی اهمیت توجه به حکمرانی نوین،از آنجا مشخص میشودکه بدانیم اگر به این مفاهیم بیتوجه باشیم، به جای حاکمیت یک کشور، این شرکتهای پیشرو در فناوری خواهند بود که برای یک جامعه تصمیم خواهند گرفت. در این صورت فرهنگ، سنن و علایق یک جامعه روبه زوال رفته و فرهنگ مورد نظر این شرکتها جایگزین خواهد شد و عملا جامعه در فرایند فروپاشی قرار خواهد گرفت. از جمله فناوری های نوین که حکمرانی را با چالشهایی روبهرو کرده و نیازمند توجه به پارادایم حکمرانی نوین میباشد. بسیاری از فناوریها برافکن محسوب میشوند به این مفهوم که سبب ایجاد تغییرات اساسی در کار و زندگی مردم و جامعه میشود. از جمله فناوریهای برافکن در دهههای گذشته می توان به فناوری اطلاعات یا علوم کامپیوتر اشاره نمود که سبک زندگی انسانها را با تغییرات اساسی روبه رو کرد. در طول دهههای گذشته همواره فناوری در خدمت بشر بوده و این تکنولوژیها با تصمیم و اراده بشر مورد استفاده قرار میگرفته، اما در سالهای اخیر هوش مصنوعی، بعنوان یک فناوری جدید، نشان داده که میتواند برای بشرتصمیم سازی و یا تصمیم گیری نماید. شاید بتوان تلفیق فناوریهای نوین بشری را در مفهوم انقلاب صنعتی چهارم یا صنعت 4.0 (صنعت چهار صفر) بهتر دید. در این مفهوم جدید مجموعهای از تکنولوژیها همانند هوش مصنوعی، فناوری بیسیم، رباتها و … در یک فرایند سیستماتیک نقش ایفا می کنند و یک فرایند را بشکل اتوماسیون انجام میدهند. البته فناوریهای نوین تا به حال سبب تسهیل امور شده است اما با سمت و سوی فعلی این فناوری ها در آینده نچندان دور ممکن است سبب ایجاد چالشهایی برای حاکمان و جامعه بشود.
لذا باید به این نکات توجه داشت که پذیرش فناوریهای نوین یک ضرورت است چراکه جامعه بسمت استفاده از این فناوریها کشش دارد. لذا تنظیم مقررات خاص با توجه به ویژگیهای فرهنگی و اقتصادی هر جامعه وبومی سازی این فناوری ها از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. حاکمیت در شناخت و استفاده از این فناوریها باید همگام با توسعه این فناوریها و یک قدم جلوتر از جامعه، بفکر وضع ساختارهای لازم باشد تا از آحاد جامعه عقب نماند. بعبارت دیگر پیش از فراگیر شدن یک فناوری با بسترسازی لازم ریسکهای مرتبط با آن را به حداقل ممکن برساند. برای این موضوع لازم است در اسناد فرادستی به شناخت و مدیریت فناوری های جدید توجه شده و از نیروهای متخصص در این زمینه در ایجاد کارگروههای تخصصی استفاده نماید. الگوی فرهنگی ایرانی-اسلامی مبتنی بر ارزشهای فرهنگی و اخلاقی بوده و لذا در بسیار از موارد فناوریهای جدید این مسائل را با چالش روبهرو کرده وعملا به ناهنجاریها جامعه دامن زده است. ایجاد ساختارهای تخصصی در نهادهای حاکمیتی و پایش فناوریهای جدید و آینده پژوهی در این حوزه از اهمیت خاصی برخوردار است. دانشگاهها و مراکز پژوهشی لازم است در این حوزه بیش از پیش به چالشهای فناوری نوین وارد شده و راهکارهایی واقع بینانه و کاربردی را در استفاده صحیح از این فناوریها ارائه نماید. بطور مثال مطالعه در حوزه قوانین در استفاده از فناوری های جدید با توجه به سن افراد، تسهیل در استفاده از فناوریها برای آحاد جامعه، بومی سازی فناوریها برمبنای آداب و روسوم هر منطقه و … میتواند در ایجاد حکمرانی نوین مد نظر قرار گیرد. نکته آخر آنکه، با سرمایه گذاری و حمایت از دانشمندان و محققین کشور می باید به جای مصرف کننده بودن فناوری های نوین، کشور خود بعنوان تولید کننده فناوری های نوین تبدیل شده تا علاوه بر غلبه بر چالشهای احتمالی ناشی از ورود فناوری های جدید، به یک عامل تاثیر گذار در دنیای کنونی تبدیل شده که این خود سبب اقتدار و افزایش قدرت سیاسی کشور می شود.
نظرات